همه چیز درباره فولاد ابزار

در جهان امروزه که هر روز بیشتر از روز قبل به سمت صنعتی تر شدن پیش می رود، فولاد ابزار نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. چرا که تقریبا در هر صنعتی از ابزار استفاده می شود. علت این حجم از استفاده از این نوع ابزارها هم ویژگی های خاصی مانند سختی بالای آن هاست. باید ذکر کرد که این ویژگی ها بسته به آلیاژی که در این ابزار ها به کار می رود متفاوت هستند.

فولاد ابزار چیست؟

فولاد ابزار به دسته ای از فولادهای کربنی و یا آلیاژی اطلاق می شود. این نوع فولاد ها برای ساخت یک سری ابزار و قالب ها مورد استفاده قرار می گیرند. علت این که از این نوع فلزها در ساخت ابزار و قالب استفاده می شود این است که دارای ویژگی های خاصی هستند که آن ها را به مناسب ترین انتخاب برای این کار تبدیل می کند.

خواص فولاد ابزار
همان طور که گفته شد علت استفاده از ابزار در کارهایی که به آن ها اشاره شد یک سری ویژگی های خاص آن ها است که بسته به میزان استفاده از یک عنصر خاص در آلیاژ مد نظر، این ویژگی ها می توانند تغییر کنند. به طور کلی این خواص و ویژگی ها شامل موارد زیر هستند:
سختی بالا
مقاومت به سایش ( این خاصیت به دلیل وجود عنصر وانادیوم در آلیاژهای فولادهای ابزاری است)
مقاومت به تغییر شکل یا دفورمه شدن
قابلیت حفظ لبه ی برش دهنده در دماهای بالا

نحوه تولید فولاد های ابزار

امروزه برای تولید فولادهای ابزاری تمیز و عاری از سایر ناخالصی های غیرفلزی، اغلب از کوره های قوس الکتریکی استفاده می شود. در صورتی که طی این فرایند دقت کافی وجود نداشته باشد، این امکان وجود دارد که تردی حرارتی ایجاد شود. همچنین بسیار مهم و ضروری است که که ابزار به سرعت سرد شده تا سختی به دست آمده کاهش پیدا نکند.

انواع فولاد ابزار
در این قسمت به ذکر انواع ابزار و شرح مختصری از هر یک از آن ها پرداخته ایم.

فولاد ابزار سردکاری
این نوع فولاد ابزار خود شامل سه نوع فولاد ابزار می شود:

فولاد ابزار سخت شونده در هوا
این نوع از فولاد ابزارها، کروم بالایی دارند. میزان بالای این عنصر در این نوع فولاد ابزار سبب می شود تا این نوع فولاد، در عملیات های حرارتی و ماشینکاری، مقاومت بالاتری از خود نشان دهد، همچنین در برابر سایش نیز دوام بالاتری داشته باشد.

از کاربردهای ابزار سخت شونده در هوا می توان موارد زیر را نام برد:

ابزار کله زنی
دریچه بندی
قالب های سکه زنی
قالب های سردکار
لبه بری سرد، چاقو
ابزار برشی سرد
ابزارهای تراشکاری

ابزار برشی چوب کار
میله سربی
دریچه بندی، قالب های سکه زنی
ابزار برجسته کاری

فولاد ابزار سخت شونده در روغن
این نوع فولاد از مقاومت خوبی در برابر سایش برخوردار است و برای ساخت طیف وسیعی از محصولات، مناسب می باشد.

کاربردهای ابزار سخت شونده در روغن:

ساخت حدیده
دستگاه های برش زنی
قالب ریزی سرد

دریل
ابزارهای نورلینگ

فولاد ابزار پرکروم و پرکربن
ویژگی های این نوع از ابزار، مشابه فولاد ابزار سخت شونده در هوا است. همانطور که از اسم این نوع فولاد مشخص است، وجود مقادیر بالایی از عناصر کربن و کروم، موجب شده است تا مقاومت این نوع ابزار، در برابر نیروهای وارد بر آن افزایش یابد. همچنین این گروه در برابر عملیات ماشینکاری و سخت کاری، تغییراتی از خود نشان نمی دهند و مانند دیگر عملیات سختکاری، از دوام خوبی در برابر خوردگی و اکسیداسیون برخوردار هستند.

کاربردهای ابزارهای پرکروم و پرکربن شامل موارد زیر است:

دستگاه برش زنی کاغذ
قالب زنی سرد کاری مثل قالی های سکه زنی
ابزار برجسته سازی، حدیده کاری سرد

شکل دهی سرد، لبه بری سرد
ساخت سیم و مفتول
کاتر
ابزار نورلینگ
ابزار برشی چوب کار

فولاد ابزار حاوی کروم و گرم کار
این نوع فولاد، برای قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دماهای بالا استفاده می شود. چرا که در این شرایط، قدرت و سختی زیادی دارد و می تواند ویژگی های خود را در هنگام کار در این دما، حفظ کند.

از کاربردهای این گروه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

قالب ریزی داغ
ابزار برشی داغ
ابزار ریخته گری
اکستروژن داغ

فولاد ابزار سخت شونده در آب
این گروه شامل فولادهای با کربن و سختی بالا است و به علت هزینه پایین، بیشترین استفاده را در بین فولادهای ابزار دارد. اما متاسفانه این نوع فولادها شکننده بوده و به همین دلیل برای کار در در دمای بالا و فشار زیاد مناسب نیستند. اصطلاح سخت شونده در آب نیز، به علت فرآیند سختکاری فولاد در آب نام گذاری شده است.

کاربردهای ابزار سخت شونده در آب، شامل موارد زیر است:

کارد و چنگال
برش و چاقو
برجسته کاری
مته ها

تیغ ریش تراش
ابزار تراش

فولاد ابزار مقاوم در برابر ضربه و شوک
فولاد ضد شوک و ضربه، بر خلاف سایر گروه های سختکاری، از میزان کربن کمتری برخودار است. این اتفاق سبب می شود تا این نوع ابزار، در برابر سایش، مقاومت کمتری از خود نشان دهد.

کاربردهای این گروه از فولاد عبارت است از:

ساخت دستگاه بخار پز
ابزارهای قلم زنی
مته خفاری
قطعات کلاچ
گریپور گرم و سرد
قالب ریزی گرم
لبه بری گرم
برش زنی سرد و گرم

فولاد ابزار تندبر یا فولاد ابزار خشکه هوایی
این فولاد دارای عناصر آلیاژی نظیر تنگستن و وانادیوم است. وجود این عناصر، سبب می شود تا این نوع فولاد نسبت به فولاد کربنی، در برابر سایش مقاومت بالاتری از خود نشان دهد.
فولاد تندبر در مقایسه با ابزارهای قدیمی، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد چرا که فولادهای این گروه، بدون از دست دادن فرم یا سختی، می‌توانند دوام خوبی در دمای بالاتر داشته باشند.
وجود عناصر آلیاژی نظیر مولیبدن، کروم، تنگستن، وانادیوم در فولاد خشکه هوایی یا فولاد ابزار تندبر باعث می شود که این نوع فولاد، به فولادی با کارآیی بالا تبدیل شود. به همین علت این نوع فولادها قادرند سختی خود را در دمای بیش از پانصد درجه سانتی‌گراد حفظ کنند.

از کاربردهای این محصولات تندبر یا خشکه هوایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ساخت ماشین های ریش تراش
اره برقی
فرز و مته

فولاد ابزار کم آلیاژ  یا کربنی
وجود عنصر کربن در ابزار کم آلیاژ، نقش اساسی در ساخت محصولات مورد نیاز دارد. چرا که هر چه قدر میزان کربن بیشتر باشد سختی فولاد نیز افزایش می یابد. لازم به ذکر است این نوع فولاد، توانایی آن را دارد که تا دمای هزار درجه سانتی گراد را تحمل کند.

فولاد ابزار قالب
فولاد ابزارهای قالب به علت پایین بودن میزان کربن موجود در آن ها، در برابر سایش مقاومت کمی دارند، اما می توان با انجام عملیات حرارتی و اضافه کردن عناصری مانند نیکل و کروم، سختی آن ها را افزایش داده و به میزان سختی مورد نظر رساند. این نوع فولاد ابزار برای ساخت قالب های فشاری، قالب های تزریقی و غیره مناسب هستند و به کار می روند.

جهت مشاهده محصولات عرضه شده در وب سایت بازرگانی و فروشگاه اینترنتی آهن مال لطفا از طریق این لینک به سال نمخصوص این محصولات وارد بشوید.

امتیاز post

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *