احتمالا کلمه رابیتس یا راویز را بسیار شنیده اید ولی هیچ تصوری درباره آن ندارید. می خواهیم در این بخش به معرفی رابیتس می پردازیم و کمی نیز درباره مدل های مختلف آن صحبت کنیم همچنین درباره مزایا و معایب این سازه صحبت خواهیم کرد.
رابیتس چیست؟
کارل رابیتس متولد اواخر سال ۱۸۲۳ در برلین است. او یکی از برترین ساختمان ساز ها در آلمان و همچنین مخترع این نوع توری است که پایه و اساس آنها آهن است. اختراع او به قدری مهم و پرکاربرد بود که تا چندین سال بعد به اختراع او رابیتس می گفتند. البته همان طور که می دانید هنوز در ایران به این مصالح رابیتس می گویند. در حال حاضر رابیتس ها پیشرقت بسیار زیادی کرده اند به گونه ای که خانواده آن ها بسیار متنوع است. البته رابیتس چیز جدیدی نیست بلکه رابیتس های امروزی عضوی از یک خانواده بزرگ و با اصالت از مصالح ساختمانی هستند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم و سپس درباره انواع رابیتس در ایران صحبت خواهیم کرد.
تخته کوبی و گچ کاری
از زمان های بسیار قدیم برای ساخت دیوار های خانه، درون دیوار را با تخته های چوبی پر می کردند و سپس شروع به آجرکشی و… می کردند. مهم ترین دلیل استفاده از این تخته های چوبی، افزایش استحکام دیوار ها بوده است. فرض کنید شما می خواهید یک خانه با سقف شیروانی بسازید. بدون تخته های چوب نمی شود سقف آن را ساخت مگر اینکه هزینه خیلی بیشتری برای انجام این کار بکنید. پس از مدتی، انسان ها توانستند از آهن استفاده کنند. آنها می دانستند که استحکام آلیاژ های آهن خیلی زیاد تر از چوب است. همچنین آلیاژ های معروفی از آهن مثل فولاد چکش خوار بودند و نمی شکستند با این حال قطعه های آهنی اصلی مناسب تخته کوبی نبودند چون هم گران قیمت و هم سنگین بودند همچنین با تغییر دما، تغییراتی که در اندازه آلیاژ های آهنی ایجاد می شد خیلی بیشتر از تغییرات اندازه چوب بود و به همین دلیل هنگام تغییر دما به دیوار فشار زیادی از داخل وارد می شد و احتمال خراب شدن دیوار ها را بالا می برد پس دوباره مردم از تخته های چوبی استفاده می کردند تا اینکه به اواخر قرن ۱۹ ام رسیدیم.
با گذشت زمان، علم نیز به واسطه دانشمندان بزرگ رشد کرد و به همین دلیل ابزار ها و وسایل به کار گرفته شده در کارخانجات نیز پیشرفت کردند. این پیشرفت نیز تاثیر خود را بر صنعت ساختمان سازی گذاشت. چوب خیل سریع تر از آلیاژ های آهن فرسوده می شود و فرقی ندارد که این عامل چه باشد برای همین رابیتس ها به سرعت جای چوب ها را گرفتند که در ادامه به معرفی انواع خانواده رابیتس می پردازیم.
آشنایی با خانواده metal lath به همراه کاربرد های آن ها
اسم این محصول در حقیقت کلمه ای است که به جای بعضی از اعضای خانواده (Metal Lath) به کار برده می شود. این خانواده بزرگ در ساختمان سازی نقش بسزایی دارد ولی الان فقط به معرفی چند مورد از این خانواده می پردازیم:
توری های گسترده یا expanded metal:
اکسپندد متال که به آن استرچ متال یا توری‌های گسترده هم گفته می‌شود تشکیل شده است از توری‌هایی است که در آن چشمه‌ها یا فضاهای خالی از طریق برش دادن ورق فلزی و کشیدن نواحی برش خورده ایجاد می‌گردد. به این توری ها نیز رابیتس گفته می شود چون در بعضی مواقع نیز میان دیوار ها استفاده می شود و در ساخت ساختمان اثر گذارند با این حال کاربرد های دیگری نیز دارد:
مصارف کف پوش
ساخت پل‌های عابر پیاده
سقف کاذب
استفاده در نمای ساختمان
انواع فنس‌های محافظ و جداکننده
نورگیرها و نور شکن‌ها
فیلترهای هوا و صدا
رابیتس ساختمان یا (Ribbed lath):
مشهور ترین چیزی که به عنوان رابیتس در ایران شناخته می شود، رابیتس های سقف ساختمان است. این رابیتس ها از همانند توری های گسسته، از مصالح فولادی به حساب می آید و از طریق فرایند پرس و کشش روی ورقه فولاد گالوانیزه تولید می شود. ما پس از این بخش به بررسی کامل رابیتس خواهیم پرداخت.
سیم مش فایبرگلاس گچ
با اینکه جنس این سیم فلزی نیست اما عضو هم خانواده رابیتس است. معمولا جنس های با کیفیت این سیم دارای ویژگی های خاصی هستند. مثلا سیم ها به دور هم پیچیده شده اند و یک دست نیستند. این سیم ها چون سبک هستند می توانند جایگزین مناسبی برای سیم های مش فلزی مورد استفاده در ساختمان باشند.
خانواده رابیتس بسیار گسترده و بزرگ است البته داخل ایران آن چنان عظمتی ندارد. معمولا داخل ایران رابیتس ساختمان نسبت به بقیه بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد با این حال همیشه در ساختمان های بزرگ و منحصر به فرد استفاده از انواع رابیتس و هم خانواده های آن امری ضروری است. در ادامه درباره مزایا و معایب رابیتس صحبت خواهیم کرد.
مزایا و معایب استفاده از رابیتس
همان طور که اول این مطلب گفته بودیم، رابیتس های حال حاضر باید مزایای بیشتری از چوب داشته باشند. مثلا می دانیم که چوب از استحکام بالایی برخوردار است اما این تا وقتی درست است که چوب تجزیه نشده باشد یا به عبارتی مستحلک نشده باشد. همچنین امکان اتصال راحت گچ و سیمان به چوب وجود ندارد و همیشه خطاهایی وجود دارد. ولی وقتی از این محصول استفاده می کنیم، می دانیم که تا چند دهه سالم می ماند همچنین به دلیل چشمه ها یا همون منافذی که رابیتس دارد، اتصال مصالح به همدیگر راحت تر می شود. همچنین رابیتس ها در عین سبکی از استحکام بالایی برخورد دارند برای همین از آن ها در ساخت سقف کاذب استفاده می شود. همچنین رابیتس ها اشکال مختلفی دارند مثلا بعضی از آن ها برای ساخت دکور سقف ساخته می شوند که با آن ها می توان به راحتی اشکال زیبای گرد را در سقف ایجاد کرد.
یکی از مزایای دیگری که رابیتس ها دارند، تاثیر کم دما بر روی آن ها است. در حقیقت به دلیل وجود منافذ در رابیتس ها، تغییرات طول خیلی کم اثر بد روی مصالح دارد.
با این حال این توری فولادی نیز مانند هرچیز دیگری در این دنیا عیب هایی نیز دارد. مثلا رابیتس ضد صدا نیست و همسایه شما می تواند صدای تلویزیون شما را بشنود! یا ممکن است با شروع لرزش ساختمان به هر دلیلی، گچ از رابیتس کم کم جدا شود. با اینکه می توان اشکال هندسی زیبایی روی سقف با رابیتس ساخت اما نمی توان در اندازه های کوچک از آن استفاده کرد.
نتیجه گیری
با اینکه این محصول معایبی نیز دارد ولی مزایای آن خیلی بیشتر از دیگر سازه هایی با کاردبرد مشابه است. البته با گذشت زمان، علم نیز پیشرفت خواهد کرد و ممکن است که در آینده ای نزدیک دو علم شیمی و فیزیک در کنار یکدیگر ماده جدیدی بسازند که رابیتس های ساخته شده از آن، معایب رابیتس های امروزی را نداشته باشد. مهم این است که ما نیز سعی کنیم در کارمان از بهترین مصالح استفاده کنیم، مهم نیست که کار ما چیست اگر آشپز هستیم باید با مواد غذایی خوب، غذا بپزیم. اگر نویسنده هستیم به دنبال کپی کردن از دیگر کتاب ها نباشیم و اگر مهندس ساختمان هستیم از بهترین مصالح استفاده کنیم.
جهت مشاهده انواع مختلف عرضه شده این محصول در فروشگاه اینترنتی آهن مال لطفا از طریق این لینک به سالن مجازی رابیتس وارد بشوید.
