بازیافت فرآیند بسیار مهمی است که خوشبختانه امروزه در سراسر جهان مورد توجه قرار دارد. همه ما کم و بیش با مفهوم بازیافت آشنایی داریم. لازم است بدانید که اهمیت بازیافت در بازیافت زباله‌های خانگی خلاصه نمی‌شود. برای انجام بازیافت به معنای واقعی آن، باید همه مواد تولید شده که قابلیت بازیافت دارند و دیگر نیازی به استفاده از آن‌ها وجود ندارد یا کارایی خود را از دست داده‌اند را بازیافت کرد.
بازیافت در صنعت نیز نقش پررنگی دارد. اگر کارخانه‌های صنعتی نسبت به بازیافت مواد تولیدی خود و ساخت تولیدات جدید از مواد بازیافتی اقدام کنند، میزان بسیار زیادی صرفه‌جویی در همه ابعاد اتفاق خواهد افتاد. ضایعات آهن یکی از ضایعات صنعتی بسیار مهم و بسیار پرکاربرد هستند.
حتما در مکان‌های مختلف با افرادی برخورد کرده‌اید که شغل آن‌ها خرید ضایعات آهن است. ضایعاتی که توسط این افراد خریداری می‌شود به اماکن بازیافت ضایعات آهن می‌روند. این قطعات در آن محل بازیافت شده و دوباره آماده مصرف می شوند. کاربرد ضایعات آهن مطلب گسترده‌ای است که در ادامه قصد داریم درباره‌ی این کاربردها توضیحات مفیدی ارائه دهیم و خواندن این مطالب خالی از لطف نخواهد بود.
ضایعات آهن چیست؟
به صورت کلی ضایعات به موادی اطلاق می‌شود که قابل بازیافت باشند. ضایعات کاربردهای بسیار زیادی دارند و در موارد گوناگونی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. ضایعات آهن نیز همان تولیداتی هستند که در ساخت آن‌ها از آهن استفاده شده و اکنون دیگر قابل استفاده نیستند.
لازم به ذکر است حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از مصالح به کار رفته در ساختمان‌سازی ضایعات غیرفلزی مانند آجر و چوب هستند. برخی پسماندها مانند قراضه آهن، چُدن، مس و حتی آلومینیوم قابلیت بازیابی دارند. به این دلیل است که تعداد زیادی از افراد تمایل زیادی به خرید ضایعات آهن دارند.
ممکن است تصور اغلب افراد این باشد که چون ضایعات آهن، حاصل تولیدات معیوب یا تولیداتی که از کار افتاده‌اند است، دورریختی محسوب می شوند و قابل استفاده نیستند؛ ولی باید بدانیم این تفکر کاملا غلط است. ضایعات فلزی یا آهنی، می توانند دوباره به چرخه‌ی تولید بازگردانده شوند و به همین دلیل هرگز نمی‌توان ضایعات آهنی و فلزی را در گروه زباله‌ها قرار داد.
انواع ضایعات
ضایعات موجود در بازار، انواع مختلفی دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- سنگین بار: سنگین بار گروهی از ضایعات هستند که وزن آن ها معادل یک تُن بر متر مکعب یا بیشتر از آن است.
- ویژه: محصولاتی از جنس فولاد که در ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند. این ضایعات شامل خُرده میلگرد، تیرآهن و قوطی پروفیل‌های مورد استفاده برای ساختن ساختمان با ابعاد زیر ۵۰ سانتی متر هستند.
- سوپر ویژه: آن دسته ازضایعاتی که از لحاظ کیفیت و قیمت دارای ارزش بالایی هستند، با نام ضایعات سوپر ویژه شناخته می‌شوند.
- درجه‌یک: این دسته نوعی از ضایعات هستند که در ترکیب شیمیایی خود، عناصری مانند فسفر، گوگرد، مس، کروم، نیکل و آهن دارند.
- درجه دو و درجه سه: ترکیبات شیمیایی این ضایعات همانند ضایعات درجه یک است. تفاوت آن ها در این است که میزان این ترکیبات شیمیایی در آن ها با هم فرق دارد.
- گالوانیزه: جنس ضایعات گالوانیزه فلز آهن است که با روی پوشیده شده است. این ضایعات آهن در برابر زنگ‌زدگی مقاوم هستند. این دسته از ضایعات به این دلیل که دارای آهن هستند، در مقایسه با سایر ضایعات، ارزش کمتری دارند.
- آلیاژی: ضایعات آلیاژی عناصر نیکل، منگنز، کروم، مولیبدن، وانادیم و تنگستن دارند. این ضایعات در تعمیرگاه‌های خودرو تولید می‌شوند. قیمت ضایعات آلیاژی از ضایعات درجه‌یک و دو، پایین‌تر است.
- حلب: از این دسته از ضایعات می‌توان به قوطی‌های نگهدارنده انواع مواد غذایی اشاره کرد.
- سوفاره آهن: این ضایعات همان بُراده‌های به وجود آمده طی فرآیند تراشکاری مقاطع فولادی و آهنی هستند.
فرآیند تولید ضایعات
قراضه‌ها ممکن است توسط لوازم مورد استفاده انسان‌ها، صنایع و کارخانه‌ها تولید شوند. قسمت های اضافی و قطعات تراش خورده در کارخانه‌ها، به عنوان قراضه، جمع‌آوری می‌شوند .آهن‌آ‌‌لاتی که در ساختمان‌سازی استفاده شده اند، پس از فرسودگی و پایان عمر مفیدشان، تحت عنوان ضایعات آهنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال بدنه‌ی یک اتوموبیل تصادفی نیز نوعی از ضایعات است.
جالب است بدانید که طی سال‌های اخیر، حجم ضایعات قراضه به اندازه ی قابل توجهی بالا بوده است. فروش ضایعات قراضه بر اساس وزن است که قیمت فلزات غیر آهنی، از فلزات آهنی کمتر است اما حجم بازیافت فلزات غیر آهنی بسیار بیشتر از ضایعات آهن است. ضایعات را در محیطی باز مانند حیاط یا انبار های روباز جمع آوری و نگهداری می‌کنند. طی سالیان اخیر قیمت ضایعات آهن و آهن‌قراضه در بازارهای جهانی، نقش مهمی ایفا می کند و در بسیاری از صنایع می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
کاربرد های ضایعات آهن
از ضایعات آهن می‌توان در موارد مختلفی استفاده کرد:
- محصولات فلزی جدیدی که استحکام داشته باشند: ضایعات فلزی، با استفاده از فرآیندی و طی یک قوس الکتریکی، می‌توانند به فلزاتی تبدیل شوند که دارای استحکام بالایی هستند. نمونه ای از این کارایی، فولاد ضدخش است.
- ساخت ابزارهای خانگی: میز و صندلی و نیمکت ها از مواردی هستند که می‌توان با استفاده از ضایعات آن ها را ساخت.
- کاربردهای هنری: مجسمه سازی مثال مناسبی در این زمینه است.
- کاربردهای صنعتی: جاده‌سازی، پل‌سازی، تولید خودرو یا حتی تولید هواپیما
از سایر استفاده‌های قراضه می‌توان نمونه‌های زیر را بیان کرد:
- از قراضه آهن برای ساخت مجسمه‌ها و المان‌های شهری و آثار هنری استفاده می‌شود.
- از قراضه آهن برای ساخت ظروف آشپزخانه استفاده می‌شود
- استفاده در صنایع الکترونیک
- کاربرد در صنایع حمل‌ونقل
- کاربرد در ساخت‌وساز
کاربرد ضایعات آهنی در صنایع بسته‌بندی
بسیاری از صنایع از ضایعات برای کاستن از هزینه‌های خود استفاده می‌کنند. البته باید بدانید که ضایعات الزاما دارای کیفیت پایینی نیستند. بعضی از ضایعات آهن دارای کیفیت بالا هستند و برخی از آن ها کیفیت پایینی دارند. از انواع قراضه آهن بر اساس نیاز و نوع محصول استفاده می‌شود. برای مثال برای ساخت قوطی کنسرو و قوطی نوشابه از ضایعات آلومینیوم و استیل به کار می روند.
ضایعات آهن را کجا می‌توان پیدا کرد
- در قبرستان ماشین ها
- در محل نگهداری نخاله های ساختمانی
- در محل تخریب ساختمان ها
- در زباله‌های خانگی
- ضایعات و زباله‌های مربوط به آهنگری‌ها، کارخانه‌ها، ریخته‌گری‌ها
هنگام جمع آوری قراضه‌ها آن‌ها را به دو دسته‌بندی تقسیم می‌کنند. قراضه های آهنی و قراضه‌هایی که آهنی نیستند. ضایعات فلزی غیر آهنی که اغلب دارای ارزش بیشتری هستند در ساختار خود عناصر و فلزاتی مثل زینک، مس، آلومینیوم، قلع، منیزیم و نیکل دارند.
پروسه بازیافت ضایعات
- جمع‌آوری کردن ضایعات
- جدا کردن ضایعات
- خرد کردن و یکدست کردن ضایعات
- ذوب کردن ضایعات مختلف
- خالص کردن ضایعات از مواد اضافی و بهبود خصوصیات آن
- منجمد کردن
- منتقل کردن
پس از جمع‌آوری و دسته‌بندی ضایعات فلزی آن‌ها خرد کرده و به قطعات ریز تر تبدیل می کنند. علت این کار این است که ضایعات راحت‌تر گرما دیده و ذوب بشوند. ضایعات فلزی خردشده را در کوره‌های مختلف حرارت می‌دهند و به درجه خلوص مورد نیاز می‌رسانند. در مرحله‌ی بعد فلزات ذوب‌شده را خنک می‌کنند. پس از اتمام این مراحل ضایعات ذوب شده را به شکل محصولات پیش‌ساخته و نیمه آماده برای ساخت دیگر محصولات به کارخانه‌ها ارسال می کنند.
تجهیزات مورد نیاز بازیافت ضایعات آهن
- ابزارهای جداساز
- ابزارهای خردکننده
- ابزارهای پرس کننده
فواید استفاده از ضایعات آهن چیست؟
- رفع خطرات قراضه و ضایعات آن
- ۹۰ درصد در مواد خام صرفه‌جویی می‌شود
- ۷۰ درصدی در انرژی صرفه‌جویی می‌شود
- ۸۶ درصد آلودگی هوا را کاهش می‌دهد
- کمک به ثبات قیمت بسیاری از محصولات
چه عواملی بر قیمت ضایعات آهن تأثیر می‌گذارد؟
- شرایط مکانی و زمانی
- وجود یا عدم وجود واسطه‌های خرید و فروش
- قیمت شمش
تاثیر شمش بر قیمت ضایعات آهن
قیمت ضایعات آهن تابعی از قیمت شمش، قیمت جهانی سنگ آهن، هزینه‌های حمل و نقل و موارد متعدد دیگر است. پیش از اشاره به این امر که قیمت ضایعات آهن تابعی از قیمت شمش است، به فاکتورهای موثر در قیمت قراضه‌های آهنی خواهیم پرداخت. عوامل متعددی بر نرخ خرید ضایعات آهن از مردم و حتی برخی صنایع وجود دارد. فروش قراضه‌های خریداری شده به کارخانجات ذوب و فرآوری نیز تحت تاثیر عوامل خاصی صورت می گیرد.
در سراسر جهان، قیمت سنگ آهن یا شمش‌های آهنی که برای تولید اجناس آهنی به کار می‌روند، بر قیمت قراضه‌های به وجود آمده از فرسودگی آن اجناس اثر گذار است. با توجه به توضیحات قبلی می توان فهمید قیمت تمام شده برای تولید یک قطعه آهنی بر روی قیمت خرید و فروش آن قطعه اثر مستقیم خواهد داشت. علاوه بر این‌ها هزینه‌های تولید قطعه‌ی آهن از آهن خام یا سنگ آهن نیز در تعیین قیمت قراضه آهن نقش غیر مستقیم دارد.
به زبان ساده‌تر، برای تولید یک قطعه‌ای آهنی با شکلی خاص، درصدی از انرژی نفت، گاز و برق مصرف می‌شود تا بتوان آهن خام را به فلز قابل استفاده تبدیل کرد. از این جهت تاثیر مصرف انواع انرژی فسیلی و غیر فسیلی بر قیمت قطعات ساخته شده از آهن و به دنبال آن قیمت قراضه آهن آشکار است. پس به راحتی می توانیم بگوییم قیمت ضایعات آهن تابعی از قیمت شمش و قیمت جهانی نفت است.
علاوه بر شمش و نفت، هزینه‌هایی که برای حمل و نقل، انبارسازی و تجهیزات جداسازی صرف شده نیز در قیمت گذاری قراضه آهن موثر است. میزان عرضه و تقاضا در بازارهای کشوری، منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای و وجود تعادل یا عدم وجود تعادل این دو نیز تاثیرات ویژه‌ای بر قیمت گذاری بر روی قراضه آهن خواهد داشت. عدم وجود تعادل بین عرضه و تقاضا به ویژه تحت تاثیر تقاضای فصلی در سال‌های اخیر کاملا قابل لمس است.
از آن جهت که ضایعات آهن به شکل وسیعی از منابع اولیه تولید شمش‌های فولادی است، قیمتی که برای این دو کالا در نظر گرفته می‌شود نیز با هم تناسب خواهد داشت. این که قیمت ضایعات آهن تابعی از شمش است، نشان می‌دهد که قیمت قراضه متناسب با شمش دستخوش تغییر خواهد شد. از این رو کسب و کارهای مرتبط با این اجناس یا مردمی که قصد دارند قیمت قراضه آهن را بدانند، می‌توانند قیمت روز شمش فولاد را زیر نظر بگیرند.
اما باید در نظر داشت این تحلیل نتیجه‌ا‌ی دقیق به ما نخواهد داد. علت این است که عوامل زیادی در تعیین نرخ قراضه آهن دخیل هستند، اما این تحلیل‌ها یک بازه حدودی را برای ما مشخص می‌کنند. با این که قیمت ضایعات آهن تابعی از قیمت شمش است، اما عوامل موثری مانند نرخ ارز و تبادل ضایعات بین کشورها همواره در این مورد نقش پر رنگی خواهد داشت.
چنانچه قصد تهیه ضایعات آهن را دارید می‌توانید متناسب با دسته محصولات مورد نیاز از این سه لینک ضایعات میلگرد، ضایعات تیرآهن و ضایعات ورق وارد سالن اختصاصی هر محصول شده و موارد مورد نیاز خود را به صورت آنلاین، تلفنی یا حضوری سفارش دهید. همچنین در صورت نیاز به اخذ مشاوره رایگان نیز می‌توانید ضمن تماس با مشاوران فروش خبره مجموعه و فروشگاه اینترنتی آهن مال نسبت به دریافت مشاوره تخصصی و اختصاصی اقدام نمائید.
