ورق سیاه یکی از محصولات فرایند نورد گرم است. این ورق فولادی در دمای بالای 900 درجه سانتی گراد، تحت نورد به ضخامت مناسب می رسد. از آنجایی که سرد شدن این ورق در دمای اتاق انجام می شود، پوسته های اکسیدی روی سطح تشکیل می شود که رنگی خاکستری یا سیاه به آن می دهد.
آهن مال به عنوان اولین مجموعه و فروشگاه اینترنتی صنعت آهن و فولاد با امکان خرید مستقیم و آنلاین از وب سایت، این فرصت را برای شما فراهم کرده است که در جریان قیمت روز ورق سیاه قرار بگیرید و با خرید اینترنتی، کالای مورد نظر خود را در سرتاسر ایران تحویل بگیرید.
ورق سیاه چیست؟
ورق سیاه نوعی ورق فولادی است که در طول فرآیند نورد گرم تولید می شود. در این فرایند فولاد در دمای بالاتر از تبلور مجدد خود، که معمولاً بالاتر از 1700 درجه فارنهایت (900 درجه سانتی گراد) است، گرم می شود. در این شرایط فولاد را می توان به راحتی تغییر شکل داد. شمش فولادی در اثر فشار وارده از سوی غلتک های نورد به شکل ورق در می آید.
ورق سیاه که محصول فرایند نورد گرم است، در دمای بالا دچار اکسیداسیون می شود و سطح آن پوسته پوسته می شود. از این رو پس از اتمام فرایند و سرد شدن در دمای اتاق، رنگی خاکستری یا سیاه و سطحی ناهموار پیدا می کند.
ویژگی های ورق سیاه
- انعطاف پذیری بالا: فرآیند نورد گرم تأثیر قابل توجهی بر خواص فولاد می گذارد. با حرارت دادن فولاد بالاتر از دمای تبلور مجدد آن و سپس سرد کردن آن در دمای اتاق (فرآیندی به نام نرماله کردن)، ریزساختار فولاد دستخوش تغییرات دائمی می شود که منجر به افزایش چقرمگی و شکل پذیری آن می شود. بهبود در انعطاف پذیری باعث می شود که ورق سیاه به راحتی شکل بگیرد و خم شود.
- تغییرات ابعادی: فرآیند نورد گرم نیز بر شکل کلی محصول نهایی نیز تأثیر می گذارد. ورق های نورد شده در فرایند سرد کردن دچار انقباض (shrinkage)، می شوند و شکل و ابعاد محصول نهایی تغییرات جزیی می کند.
- قیمت پایین: یکی از مزایای اصلی ورق سیاه مقرون به صرفه بودن آن است. فولاد نورد گرم را می توان بلافاصله پس از گرم کردن بدون نیاز به گرم کردن مجدد شکل داد. از آنجایی که فرآیند نورد گرم می تواند بدون هیچ تاخیری انجام شود، فولاد نورد گرم را می توان در مقادیر زیادی تولید کرد. از این رو در مقایسه با ورق نورد سرد، قیمت پایین تری می دارد.
همانگونه که پیش تر گفته شد، سطح ورق سیاه به دلیل وجود پوسته های اکسیدی ناهموار و خاکستری رنگ است. اما ورق نورد سرد ظاهری صاف و سطحی روغنی دارد.
فرآیند تولید ورق سیاه
ماده اولیه نورد گرم معمولاً شمش یا تختال فولادی است. ابتدا شمش تا بالاتر از دمای ذکر شده گرم می شود. سپس راهی مرحله نورد می شود.
نورد نوعی فرایند تغییر شکل فلزات است. در فرایند نورد یک قطعه فلزی (مانند شمش یا تختال) از میان دو غلتک عبور می کند. غلتک های نورد در خلاف جهت یکدیگر حرکت می کنند و قطعه فلزی به سمت خود می کشند و تحت فشار قرار می دهند. در فرایند نورد ضخامت قطعه اولیه کاهش و سطح مقطع آن افزایش می یاید.
در طی فرایند نورد پیوسته، شمش فولادی به ابعاد مورد نظر برای ورق می رسد. سپس تا دمای اتاق سرد می شود.
انواع ورق سیاه
در بازار ایران، ورق سیاه در دو نوع کلی وجود دارد.
- ورق سیاه معمولی یا St37
- ورق سیاه صنعتی یا St52
ورق سیاه معمولی یا St37: این نوع ورق اغلب برای ساخت سوله ها و پروژه های ساختمانی استفاده می شود.
ورق سیاه صنعتی یا St52: این نوع ورق اغلب برای ساخت سدها و پروژه های پتروشیمی استفاده می شود.
ویژگی های فولاد St37 و St52 را در جدول های زیر می بینید.
ترکیب شیمیایی
گرید فولاد |
استاندارد AISI |
کربن (C) |
منگنز (Mn) |
گوگرد (S) |
فسفر (P) |
سیلیسیم (Si) |
St37 |
AISI 1006 |
0.08 |
0.25-0.4 |
0.05 |
0.04 |
0.04 |
St52 |
AISI 1024 |
0.22 |
1.6 |
0.04 |
0.04 |
0.55 |
خواص مکانیکی
گرید فولاد |
استحکام کششی (MPa) |
استحکام تسلیم (MPa) |
ازدیاد طول |
سختی (برینل) |
St37 |
370 |
300 |
22 |
100 |
St52 |
490 |
316 |
22 |
180 |
ابعاد ورق سیاه
ورق سیاه را می توانید به دو شکل از بازار تهیه کرد.
- ورق سیاه فابریک
- ورق سیاه رولی
ورق سیاه فابریک براساس نیاز مشتری و ابعاد درستی بریده شده و در اختیار آنها قرار می گیرد.
ورق سیاه رولی در ابعاد گوناگون، از 1000*2000 میلی متر تا 2000*6000 میلی متر در بازار موجود است.
ابعاد رایج ورق سیاه در بازار ایران به شرح زیر است.
- ۲۰۰۰*۱۰۰۰ میلی متر
- ۲۵۰۰*۱۲۵۰ میلی متر
- ۶۰۰۰*۱۰۰۰ میلی متر
- ۶۰۰۰*۱۵۰۰ میلی متر
- ۶۰۰۰*۲۰۰۰ میلی متر
- ۱۲۰۰۰*۲۰۰۰ میلی متر
ضخامت ورق سیاه از 1.5 تا 100 میلی متر است. اما در مواردی ورق سیاه با ضخامت 1.2 میلی متر نیز تولید می شود.
جدول وزنی ورق سیاه
در جدول زیر وزن هر شیت ورق سیاه از کارخانه های فولاد مبارکه، فولاد اکسین و فولاد کاویان را مشاهده می کنید.
ضخامت (mm) |
عرض (mm) |
طول (mm) |
وزن هر شیت ورق (Kg) |
فولاد مبارکه |
فولاد اکسین |
فولاد کاویان |
2 |
1000 |
2000 |
32 |
* |
* |
2 |
1250 |
2500 |
50 |
* |
* |
3 |
1500 |
6000 |
212 |
* |
* |
4 |
1500 |
6000 |
283 |
* |
* |
5 |
1500 |
6000 |
353 |
* |
* |
6 |
1500 |
6000 |
424 |
* |
* |
8 |
1250 |
6000 |
* |
471 |
471 |
8 |
1500 |
6000 |
657 |
657 |
* |
8 |
2000 |
6000 |
* |
* |
754 |
10 |
1250 |
6000 |
* |
589 |
589 |
10 |
1500 |
6000 |
707 |
707 |
* |
10 |
2000 |
6000 |
* |
* |
942 |
12 |
1250 |
6000 |
* |
707 |
707 |
12 |
1500 |
6000 |
848 |
848 |
* |
12 |
2000 |
6000 |
* |
* |
1130 |
15 |
1250 |
6000 |
* |
884 |
884 |
15 |
1500 |
6000 |
1060 |
1060 |
* |
15 |
2000 |
6000 |
* |
* |
1413 |
20 |
1250 |
6000 |
* |
1178 |
1178 |
20 |
1500 |
6000 |
* |
1413 |
1413 |
20 |
2000 |
6000 |
* |
* |
1884 |
25 |
1250 |
6000 |
* |
1472 |
1472 |
25 |
1500 |
6000 |
* |
1767 |
1767 |
25 |
2000 |
6000 |
* |
* |
2355 |
30 |
1500 |
6000 |
* |
1767 |
1767 |
30 |
2000 |
6000 |
* |
2120 |
2120 |
35 |
1500 |
6000 |
* |
2473 |
2473 |
35 |
2000 |
6000 |
* |
* |
3297 |
40 |
1500 |
6000 |
* |
2826 |
2826 |
40 |
2000 |
6000 |
* |
* |
3768 |
45 |
1500 |
6000 |
* |
3180 |
3180 |
50 |
1500 |
6000 |
* |
3533 |
3533 |
50 |
2000 |
6000 |
* |
* |
4710 |
55 |
1500 |
6000 |
* |
3886 |
3886 |
60 |
1500 |
6000 |
* |
4239 |
4239 |
60 |
2000 |
6000 |
* |
* |
5652 |
70 |
1250 |
6000 |
* |
4121 |
* |
70 |
1500 |
6000 |
* |
4945 |
* |
70 |
2000 |
6000 |
* |
* |
6594 |
80 |
1250 |
6000 |
* |
4710 |
* |
80 |
1500 |
6000 |
* |
5652 |
* |
80 |
2000 |
6000 |
* |
* |
7536 |
90 |
1250 |
6000 |
* |
5299 |
* |
90 |
1500 |
6000 |
* |
6358 |
* |
90 |
2000 |
6000 |
* |
* |
8478 |
100 |
1250 |
6000 |
* |
5887 |
* |
100 |
1500 |
6000 |
* |
7065 |
* |
100 |
2000 |
6000 |
* |
* |
9420 |
کاربردهای ورق سیاه
ورق سیاه مقرون به صرفه، انعطاف پذیر و مستحکم است. تولید این محصول سریع و آسان است. با این حال، فرآیند خنک کردن آن ممکن است باعث ایجاد ناهمواری و تغییر شکل در محصول نهایی شود. از این رو ورق سیاه برای کاربردهای صنعتی سنگین، محصولی ایده آل است.
برخی از رایج ترین کاربردهای ورق سیاه در صنایع مختلف عبارتند از:
- کشاورزی و صنایع معدنی. ورق سیاه اغلب برای ساخت تجهیزات و میله های گروسر استفاده می شود.
- پل ها و زیرساخت ها. از ورق سیاه در شبکه بندی ها و اتصالات پل ها و سازه های زیرساخت استفاده می شود.
- صنایع دفاع و پشتیبانی. ورق سیاه به دلیل چقرمگی بالا برای ساخت عرشه کشتی ها استفاده می شود.
- حمل و نقل. از ورق سیاه اغلب برای ساخت محفظه کامیون، میله های اتصال ریل جرثقیل و نرده تراموا یا آسانسور استفاده می کنند.
- خودروسازی. از فولاد نورد گرم برای ساخت لولای در و رینگ کامیون ها استفاده می کنند.
- انتقال آب. بخش های کوپلینگ و اسپیگات لوله ها در خطوط آبرسانی اغلب از ورق سیاه ساخته می شود.
همچنین در صنایع زیر نیز از ورق سیاه به طور گسترده استفاده می شود.
- ساخت بدنه انواع آبگرمکن و پکیج رادیاتور
- ساخت انواع محفظه و تانکر
- ساخت انواع مخزن برای کشتی ها
- ساخت سیلو و انبار غلات و گندم
- ساخت سیلندر گاز
- صنایع سد سازی
در نهایت، ورق سیاه، یک گزینه عالی برای پروژه هایی است که به مواد سخت اما مقرون به صرفه نیاز دارند.
استانداردهای ورق سیاه
همانگونه که گفته شد رایج ترین استانداردهای ورق سیاه، ورق های فولادی St37 و St52 هستند. اما علاوه بر آنها با استفاده از روش نورد گرم می توان از طیف گستردهای از گریدهای فولاد تولید کرد. هر کدام از آنها دارای خواص منحصر به فرد و کاربردهای گوناگونی هستند. برخی از استانداردهای این ورق ها عبارتند از:
A36
این فولاد کم کربن بین 0.25% تا 0.29% کربن در ساختار خود دارد. وجود این میزان کربن، خاصیت ماشینکاری و جوشکاری خوبی به ورق می دهد. همچنین استحکام و ویژگی های مکانیکی قابل توجهی دارد. از آنجایی که حداقل استحکام کششی این فولاد 36000 psi است، به نام فولاد A36 شناخته می شود.
فولاد A36 معمولا در ساخت اجزای سازه ها استفاده می شود. از این گرید برای تولید میله های مستطیلی، میله های گرد، میله های مربعی، لوله ها، محورها، کانال ها، زاویه ها و صفحات استفاده می شود.
A238
فولاد ASTM A283 یک فولاد کربنی ساختمانی است که در گریدهای گوناگون در بازار موجود است. از این فولاد در تولید ورق ها و پروفیل ها به وفور استفاده می شود. هر گرید از این فولاد ترکیب شیمیایی و خصوصیات مکانیکی خاص خود را دارد. کاربرد اصلی این فولاد در سازه هایی است که با پرچ، پیچ یا جوشکاری به هم متصل می شوند. در ساخت پل ها نیز از فولاد ASTM A283 استفاده می شود. در ترکیب شیمیایی این فولاد علاوه بر آهن، کربن ، منگنز، فسفر، گوگرد، سیلیسیم و مس حضور دارند. این فولاد استحکام کششی، استحکام تسلیم و انعطاف پذیری خوبی دارد.
C1010 و C1018
ورق های نورد گرم از این دو گرید فولاد، محتوای کربن بسیار کمی دارند. فولاد C1010 در حدود 0.08٪ تا 0.13٪ کربن در ساختار خود دارد و C1018 بین 0.14٪ تا 0.20٪ کربن در ساختار خود دارد. این مقادیر کم کربن باعث می شود که این دو فلز از نظر ساختاری بسیار شبیه به هم باشند، اگرچه تفاوت های جزئی منجر به تفاوت های جزئی در استحکام کششی و شکل پذیری آنها می شود. این گریدهای فولاد به راحتی شکل دهی، ماشین کاری و جوشکاری می شوند. کاربردهای رایج آنها در اتصال دهنده ها، پیچ و مهره ها و لوله ها است.
C1045
این گرید از فولاد بین 0.42٪ و 0.50٪ کربن در ساختار خود دارد که آن را به یک فولاد کربن متوسط تبدیل می کند. این گرید از فولاد از سایر گریدهای موجود در این لیست مستحکم تر است. این میزان از کربن واکنش پذیری آن را به فرایندهای عملیات حرارتی مانند کوئنچ و بازپخت افزایش می دهد. فولاد C1045 به دلیل استحکام بالا در بخش های مختلف سازه ای استفاده می شود.
A516
فولاد ASTM A516 از گروه فولادهای کربن متوسط است. این فولاد دارای مقادیر منگنز، فسفر، گوگرد و سیلیسیم است. کاربرد اصلی آن در سیستم های تحت فشار (در دماهای متوسط یا پایین) است. به ویژه در لوله های جوشکاری شده تحت فشار که فاکتور چقرمگی اهمیت بالایی دارد، از این فولاد استفاده می شود.
فولاد A516 گاهی اوقات PVQ516 نامیده می شود.
A572
A572 یک پلیت فولادی کم آلیاژ و با استحکام بالا است که در گریدهای 42، 50، 55، 60 و 65 تولید می شود. عدد نشانگر هر گرید بیان کننده استحکام تسلیم آن است. A572 برای طیف وسیعی از کاربردهای سازه ای مانند ساختمان ها، پل ها، قطعات ریلی و غیره استفاده می شود.
A588
این گرید به عنوان فولاد هوادهی شده نیز شناخته می شود. این ورق فولادی کم آلیاژ، استحکام بالا و مقاومت به خوردگی خوبی دارد. به دلیل مقاومت در برابر خوردگی اتمسفری، اغلب برای جوشکاری، پرچ کاری یا پیچ و مهره در کاربردهای ساختمانی، پل ها و سازه ها استفاده می شود.
فولاد میکروآلیاژی
این فولاد سخت شده حاوی 0.05 تا 0.15% عناصر آلیاژی است که برای پالایش ریزساختار دانه استفاده می شوند. استحکام تسلیم آن بین 40 تا ksi 110 و با قابلیت جوش پذیری خوبی است.
تاریخچه تولید ورق سیاه
اولین کارگاه های نورد در خاورمیانه و جنوب آسیا، 600 سال قبل از میلاد ساخته شد. اعتقاد بر این است که یک طرح اولیه از آسیاب نورد توسط لئوناردو داوینچی ساخته شده است. داوینچی در یادداشت های خود در سال 1500-1502 میلادی ایده های خود را برای ساخت ورق های قلع شرح داده است. در این طراحی سیلندرهای چرخان که ورق های فلزی را فشرده و تراز می کنند، دیده می شود.
اولین کارخانه های نورد در پایان قرن شانزدهم ساخته شدند. در این کارخانه ها صفحات و میله های آهنی تولید می شد. اما شروع واقعی این فرایند پیشرفته متالورژی، که موجب تولید ورق های فولادی نورد گرم شد، به دست هنری کورت، صنعتگر بریتانیایی، که او را “پدر نورد مدرن” نیز می نامند، در سال 1783 میلادی، رقم خورد.
کارخانه های تولید کننده ورق سیاه
کارخانه های بسیاری در داخل و خارج از کشور ورق سیاه را تولید می کنند. برخی از آنها عبارتند از:
- فولاد مبارکه سپاهان اصفهان
- فولاد اکسین اهواز
- فولاد گیلان
- فولاد کاویان
- مجتمع فولاد صبا
همچنین ورق سیاه وارداتی از کشورهای چین، روسیه، کره و اوکراین نیز در بازار ایران وجود دارد.
خرید ورق سیاه
برای خرید ورق سیاه ابتدا باید کاربرد آن را در نظر بگیرید. سپس با توجه به پارامترهای مد نظر، گزینه های زیر را بررسی کنید.
- نوع ورق مورد نیاز
- آلیاژ مورد نظر
- برند تولید کننده ورق سیاه
- قیمت ارز
- وزن ورق سیاه
- قیمت نهایی ورق و تاثیر آن بر هزینه کلی پروژه
مراکز فروش ورق سیاه
امروزه برای خرید و فروش ورق سیاه نیازی به مراجعه به بازار آهن و انواع عمده فروشی یا خرده فروشی ها در سطح شهر ندارید. شما تنها یک کلیک تا دریافت محموله ورق سیاه در محل پروژه فاصله دارید! آهن مال نخستین مرکز خرید اینترنتی ورق و کلیه مقاطع فولادی، مسیر خرید را برای شما هموار کرده است.
قیمت روز ورق سیاه
مجموعه آهن مال با نزدیک به سه دهه حضور تاثیر گذار در صنایع فولاد کشور، امکان خرید انواع ورق را برای مشتریان فراهم کرده است. اگر قصد مشاوره یا خرید انواع ورق را دارید با ما تماس بگیرید. مهندسان و کارشناسان مجموعه آهن مال آماده پاسخگویی به کلیه سوالات و دادن مشاوره رایگان به شما مشتریان عزیز هستند. همچنین شما را در جریان قیمت روز ورق سیاه و دیگر انواع ورق و مقاطع فولادی قرار می دهند.