انواع ورق آلیاژی را بشناسید
آیا انواع ورق آلیاژی را می شناسید؟ آیا می‌دانید هر کدام از آن‌ها با چه نامی شناخته می‌شوند؟ آیا از کاربردهای این ورقها اطلاعی دارید؟
در این مقاله همراه شما عزیزان هستیم تا در رابطه با پرسش‌های بالا، پاسخ‌های جامع و کاملی را ارائه دهیم.
پیش از آن که انواع این ورقها را معرفی کنیم، لازم است بدانید که اصلا آلیاژ چیست؟
در مبحث فلزات، آلیاژ در واقع ترکیب دو یا چند عنصر متفاوت است. در یک تعریف کلی‌تر باید بگوییم که فولاد در هر نوعی که باشد، آلیاژی از یک آهن و کربن است. اما امروزه در میان متخصصین این کار، به فولاد ساده‌ی کربنی که جز کربن، عنصری ندارد، فولاد می‌گویند و البته در برخی از موارد نیز آهن خوانده می‌شود. در نتیجه دقت داشته باشید که منظور از فولاد آلیاژی، در واقع آلیاژی از کربن، آهن و ۱ یا چند عنصر آلیاژی دیگر است.
بنابراین می‌توان گفت که ورق های آلیاژی همان ورق‌های فولادی هستند که شامل ترکیب شیمیایی متفاوتی از ورق آهنی می‌شوند. بد نیست بدانید که به دلیل حضور عناصر ارزشمند در ورق‌های فولادی، قیمت آن‌ها از ورق‌های سیاه بیش‌تر است.
معرفی انواع ورق های آلیاژی
در بخش قبلی دانستید که ورق‌های فولادی همان ورق های آلیاژی هستند. اکنون لازم است بدانید در تولید این ورقها از ترکیب‌های شیمیایی متفاوتی استفاده می‌شود و به بیان دیگر عناصر به کار رفته در هر آلیاژ با یکدیگر تفاوت دارند. همین تفاوت است که برای هر ورق، خواص خاصی را به وجود می‌آورد و کاربردهای متنوعی را در بر می‌گیرد.
در این بخش از مقاله انواع ورق‌های فولادی را نام می‌بریم و در ادامه هر کدام از آن‌ها را به طور جداگانه بررسی می‌کنیم.
انواع ورق آلیاژی:
- A516
- A283
- A36
- ورق ضد سایش
- ورق آجدار
- ورق آجدار پرسی
- ورق آجدار فابریک
ورق آلیاژی A516
این نوع از ورق نیز مشابه اکثر ورق‌های دیگر در بخش ورق‌های گرم جا می‌گیرد. این نوع از ورق را در دسته‌ای جا می‌دهند که آن را به نام ورق‌های آتشخوار نام‌گذاری کرده‌اند. دلیل این نام‌گذاری، بالا بودن مقاومت ورقه‌ها در برابر حرارت است. ۱۷mn4 نیز از دیگر ورق های آلیاژی در همین نوع است.
تولید این ورقها در چهار گرید اصلی ۵۵، ۶۰، ۶۵ و ۷۰ انجام شده و روانه‌ی بازار می‌شوند. لازم است بدانید که در گریدهای مختلف، ترکیب شیمیایی ورقها کمی با یکدیگر متفاوت است و همین ترکیبات متفاوت است که خواص گوناگونی را بین گریدهای مختلف این ورقه به وجود آورده است.
نکته: لازم است در هنگام خرید گواهینامه معتبر محصول را مطالعه کنید و از نظر ترکیب شیمیایی از محصول مطمئن شوید. همچنین به خواص مکانیکی محصول همچون مقاومت کششی و … توجه کنید و پس از آن که اطمینان کامل پیدا کردید، خرید خود را انجام دهید. نه تنها در رابطه با این ورق آلیاژی، بلکه در مورد تمام ورقها لازم است این مورد را در هنگام خرید مد نظر داشته باشید و خرید مطمئنی را انجام دهید.
کاربرد: کاربرد اصلی این ورقها در ساختن مخازن حرارتی است که با دمای بسیار بالایی کار می‌کنند.
ورق آلیاژی A283
این نوع از ورقها در دسته‌ی ورق‌های مخزنی قرار می‌گیرند. این ورقها با ورق‌های A516 شباهات‌های زیادی دارند و این شباهت نسبی در ترکیبات شیمیایی این دو ورق، باعث نزدیک بودن خواص مکانیکی این دو ورق به یکدیگر شده است.
همچون ورق‌های A516، این نوع از ورقها نیز در ۴ استاندارد A، B، C و D تولید شده و به بازار عرضه می‌شود. البته با توجه به تقاضای افراد، امروزه این نوع از ورقها در گرید C بیش‌ترین مصرف را دارند.
کاربرد: مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربرد آن‌ها، ساخت مخازن پرفشار و کم فشار است. این نوع از ورقها خواص جوشکاری و همچنین قابلیت خم کاری فوق العاده‌ای دارند و این موضوع باعث شده است که در ساخت مخزن‌ها، به طور ویژه مورد استفاده قرار بگیرند.
ورق آلیاژی A36
در حالت کلی باید بگوییم که ورق‌های فولادی در استانداردهای مختلفی تولید می‌شوند و هدف از ساخت آن‌ها، استفاده از آن‌ها در محیط‌های دریایی است. در این میان ورق آلیاژی A36 به عنوان پرکاربردترین و معروف‌ترین ورق فولادی شناخته شده است. این ورقها با نام ورق‌های دریایی نیز شناخته می‌شوند و تولید آن‌ها به وسیله‌ی نورد گرم انجام می‌شود. به همین دلیل است که این ورقها در دسته ورق‌های گرم به حساب می‌آیند.
کاربرد: همان طور که گفتیم این ورق های آلیاژی به ورق‌های دریایی معروف‌اند و اصلی‌ترین کاربرد آن‌ها، در طراحی و تولید بدنه‌های کشتی‌ها است. مقاومت به آب شور، استحکام خمشی و چقرمگی بالا از مهم‌ترین و بارزترین ویژگی‌های این ورقها است.
ورق ضد سایش
یکی دیگر از انواع ورق های آلیاژی که بسیار مهم بوده و کاربردهای بسیار زیادی هم دارند، به نام ورق‌های ضد سایش شناخته می‌شوند. این نوع از ورقها سختی بسیار بالایی دارند و از این جهت در برابر سایش، مقاومت بسیار خوبی را از خود نشان می‌دهند. منظور از سختی بالا، این است که تغییر شکل به صورت موضعی و بسیار کم انجام می‌شود. در نتیجه گفته می‌شود که یک ماده با سختی بالا، می‌تواند مقاومت خوبی در برابر یک عامل خارجی ساینده داشته باشد.
در بازار ایران، این نوع از ورقها با نام ورق‌های هاردوکس نیز به فروش می‌رسند و جالب است بدانید که هاردوکس نام فردی است در سوئد که به عنوان اولین تولیدکننده‌ی ورق ضد سایش شناخته شده است. براساس مقدار سختی، این ورقها را نام‌گذاری می‌کنند.
انواع ورق آلیاژی آجدار
ورق آجدار: بر روی سطح این نوع از ورقها، یک سری آج قرار گرفته است و به واسطه‌ی وجود این آج‌ها، از این ورقها در مصارف گوناگونی استفاده می‌شود. به دلیل وجود آج‌ها، این ورقها معمولا در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرند که افزایش اصطحکاک مورد نیاز باشد. این محصول اربردهای خاص و متنوعی دارد و در دو نوع تولید شده و به بازار عرضه می‌شود. این دو نوع عبارت‌اند از:
- ورق آلیاژ آجدار پرسی: پس از تولید ورق معمولی، ورق آجدار پرسی تولید می‌شود. در دستگاه پرسی و در دما و فشار بالایی، همچون فرآیند فورج آج زنی انجام می‌شود. بد نیست بدانید که معمولا جهت تولید نمودن این نوع از ورقها، از ورق‌های سیاه که قیمت مناسبی دارند استفاده می‌شود.
- ورق آلیاژ آجدار فابریک: برخلاف نوع تولید ورق پرسی، این نوع از ورقها در حین تولید به صورت ورق در می‌آیند. یک سری غلتک آج زن در سری غلتک‌های نورد وجود دارد و قادر است با هندسه‌ی مورد نظر و به وسیله‌ی آج، شکل مورد نظر را بر روی ورق ایجاد کند. در واقه در حین فرآیند نوردکاری، فرآیند آج زنی انجام می‌شود. ورق‌های آج دار فابریک کیفیت بلایی دارند و معمولا افراد در هنگام خرید ورق‌های آجدار، به سراغ ورق‌های فابریک می‌روند.
سخن پایانی
در ابتدا ورق آلیاژی را معرفی کردیم و دانستید این ورقها در واقع همان ورق‌های فولادی هستند. همچنین توضیح دادیم که به دلیل تفاوت در ترکیب شیمیایی ، این ورقها انواع مختلفی دارند و در مصارف مختلفی با کاربردهای گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع ورق‌های فولادی را شناختید و دانستید که هر کدام چه خواصی دارند و جهت انجام چه کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. دقت داشته باشید که در هنگام خرید، گواهینامه‌ی محصول را بررسی کنید و از نظر ترکیب شیمیایی و البته خواص مکانیکی، از محصول مورد نظرتان مطمئن شوید.
امیدواریم توانسته باشیم مطالب کامل و کاربردی را در رابطه با انواع ورق‌های فولادی در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.
