آشنایی با انواع نبشی و کاربردهای آن

نبشی فولادی چیست  و چه کاربرد هایی دارد؟

احتمالا شما اسم نبشی را بسیار شنیده اید یا حتی آن را دیده اید و یک مفهوم کلی در ذهن خود ایجاد کرده اید اما آیا کاملا با آن آشنا هستید؟ اگر آشنایی زیادی با این پروفیل نداشته باشید، ممکن است در زمان خرید آن دچار مشکل شوید. ممکن است وقتی جمله پیش را خواندید، کلمه پروفیل هم برای شما مبهم باشد پس اجازه بدهید ابتدا کمی به توضیح پروفیل بپردازیم.

پروفیل، خانواده نبشی

اگر بخواهیم پروفیل را تعریف کنیم، می توانیم بگوییم اعضای آن قطعاتی هستند که طول، عرض و ضخامت آن ها متفاوت است ولی این ابعاد تغییر نمی کنند. یعنی چه؟ مثلا یک میلگرد ساده را تصور کنید. این میلگرد دارای شعاع سطح مقطع و ارتفاع مشخصی است. از طرفی تمام میلگرد ها این ابعاد را ندارند و هر کدام برای موقیعت های مختلفی ساخته شده اند. هنوز میلگرد را در ذهن خود تصور کنید. فرض کنید در ساخت خانه شما از این میلگرد هم استفاده شده است. آیا با گذشت زمان اندازه این میلگرد عوض می شود؟ نه، چون اگر عوض می شد احتمالا باعث ایجاد خرابی می شد( از تغییرات کوچکی که توسط تغییر دما تشکیل می شوند صرف نظر می کنیم.)

در حقیقت پروفیل ها به دو دسته باز و بسته که به شکل ظاهری آنها بستگی دارد، تقسیم می شوند. پروفیل های بسته به پروفیلی گفته می شود که شکل سطح مقطع آن بسته و مرکز سطح مقطع آن خالی باشد. به عنوان مثال به لوله یا پایپ دقت کنید و آن را تو پر در نظر بگیرید، در این صورت پروفیل جدیدی به اسم میلگرد تشکیل می شود. چون میلگرد پروفیل بسته نیست، پروفیل باز محسوب می شود. به پروفیل های غیر بسته، پروفیل های باز می گویند. مثلا تیرآهن یک پروفیل باز محسوب می شود یا حتی نبشی، ناودانی و…

حالا که کمی با خانوادهاین محصول آشنا شدیم، به یکی از سوال های اصلی می رسیم:

نبشی چیست؟

معنای نبشی در ایران کمی گسترده تر از مفهوم آن در خارج از کشور است. مثلا در ایران هر دو شکل متفاوت این محصول به عنوان نبشی شناخته می شوند ولی در خارج از کشور، یکی Corner profile و دیگری Angle profile است. عموما در ایران، angle profile همان نبشی هایی که فکر می کنید هستند و corner profile نبشی های دیواری.

نبشی، پروفیلی است که از دو ضلع عمود بر هم با جنس و ضخامت یکسان تشکیل شده است. دقت کنید که فقط کافی است جنس و ضخامت اضلاع برابر باشد ولی عرض آن ها ممکن است برابر نباشند. با توجه به جمله قبل فهمیدیم که ممکن است عرض های اضلاع این محصول یکسان نباشند. این نکته باعث می شود که ما بتوانیم آن ها را دسته بندی بکنیم:

دسته بندی نبشی ها با توجه به شکل ظاهر

نبشی ها از لحاظ شکل ظاهری به دو دسته تقسیم بندی شدند: نبشی بال مساوی و نبشی بال نامساوی. در نوع بال مساوی، اضلاع در همه ابعاد باهم برابر هستند. ولی در مدل بال نامساوی، بال ها (اضلاع) عرض های متفاوتی دارند. هر کدام از این نبشی ها کاربرد متفاوتی دارند؛ مثلا از نبشی بال مساوی در ساخت ریل قطار استفاده می شود و از نبشی بال نامساوی در ساخت دکل های انتقال نیرو یا در صنعت حمل و نقل استفاده می شود. البته در صنعت ساختمان سازی از هر دوی آن ها استفاده می شود ولی نبشی بال مساوی کاربرد بیشتری در این زمینه دارد. در هنگام خرید نبشی حتما به شکل ظاهری آن دقت کنید، ممکن است نبشی که شما می خرید، اصلا مناسب نباشد!

ماده اصلی ساخت نبشی، آلیاژ های آهن است پس برای یافتن روش ساخت نبشی ها باید به مکان هایی که با آلیاژ ها سروکار دارند برویم. از کارخانه‌های ذوب آهن می‌توان به عنوان مثالی برای این مکان ها یاد کرد.

روش های ساخت نبشی

در زمان های بسیار قدیم، دو ضلع نبشی را طی حرارت دادن های متوالی به یک دیگر متصل می کردند و به این ترتیب نبشی می ساختند. یکی از معایب مهمی که این محصولات داشتند، استحکام بسیار کم آنها بود، این نبشی ها معمولا به سرعت خم و یا دو ضلح جدا می شدند. کمی پس از این روش، آهنگران تصمیم گرفتند که با استفاده از جسمی قاچ مانند(گُوِه) ورقه ها را خم کنند و نبشی بسازند. این روش مزایای زیادی دارد. مثلا به دلیل یکپارچگی نبشی، احتمال شکستن بال ها بسیار کاهش پیدا می کرد ولی هنوز احتمال خم شدن آن وجود داشت. با این حال این روش، هنوز هم وجود دارد و بیشتر نبشی ها و دیگر پروفیل ها به این صورت ساخته می شوند. با گذشت زمان و افزایش علوم فیزیک و شیمی، انسان توانست آلیاژ های مختلفی از آهن بسازد. با کمک این آلیاژ ها دیگر نیازی به ساخت نبشی هایی با ضخامت زیاد نبود، از طرفی با تاسیس کارخانه های ذوب آهن، آهنگ تولید این محصول سریع تر شد. در حال حاضر، دو روش اصلی برای ساخت نبشی ها وجود دارد. البته این روش ها از همان روش آهنگران قدیمی نشئت گرفته است.

فرایند نورد گرم و سرد

در روش اول که داخل کارخانه های ذوب استفاده می شود، آلیاژ داغ آهن توسط دستگاه های مخصوص (فرایند نورد گرم) به نبشی تغییر شکل می دهد؛ نبشی فابریک به این روش ساخته می شود. در حالت دیگری، پس از اینکه نورد گرم به پایان رسید و محصول مقداری سرد شد، فرایند نورد سرد روی آن انجام می شود. این کار باعث می شود که استحکام نبشی زیاد تر شود و ناخالصی های سطح کار کاهش پیدا کند. همچنین تلورانس (تقریبا می توان تلورانس را خطاهای اندازه نامید) به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش پیدا می کند. این روش مزایای زیادی دارد. مثلا کیفیت و دقت کار بیشتر است یا ضخامت و طول آن می تواند متغیر باشد. یکی دیگر از این مزایا، توانایی ساخت نوع بال مساوی و نامساوی این پروفیل است، بهتره بگوییم که فقط با این روش می توان نبشی بال نامساوی ساخت. حتی در این روش، آلیاژ های متنوعی از آهن قابلیت تبدیل به نبشی را دارند. در کنار این مزایا معایبی هم وجود دارند؛ مثلا هزینه تولید آن بخاطر دستگاه های مخصوص زیاد است و به همین دلیل قیمت روز نبشی فابریک افزایش پیدا می کند. چون در این روش آلیاژ آهن دمای زیادی دارد، دمای نبشی نیز زیاد است و به خاطر فرایند طولانی خنک سازی، فرایند تولید در این روش طولانی است.

فرایند پرس ورق

در این روش دیگر نیازی به کارخانه های ذوب آهن نداریم. معمولا این روش در سوله های پروفیل سازی کاربرد دارد. ماده مورد نیاز، ورق های آلیاژ، برش می خورند و سپس توسط دستگاه رول فرمینگ خم و در نهایت به نبشی پرسی تبدیل می شوند. بعضی از متخصصان به این فرایند، نورد سرد می گویند ولی نورد سرد، در اصل فرایندی طولانی و شامل نورد گرم است. این روش هم مزایا و معایبی دارد. مثلا، چون زمان فرایند و هزینه های تولید نبشی پرسی نسبت به نبشی فابریک کمتر است، تولید آن انبوه تر و ارزان تر است. در این روش می توان نبشی های گالوانیزه و فولاد زنگ نزن هم ساخت اما معایبی هم وجود دارند. بیشتر دستگاه های رول فرمینگ در بازار، فقط می توانند نبشی بال مساوی بسازند. همچنین این دستگاه ها محدودیت هایی در اندازه ها دارند. مثلا نمی توان نبشی هایی با ضخامت ۱۵ میلی متری ساخت. همچنین آن ها دارای تلرانس بیشتری هستند.

کاربرد های نبشی

در هنگام خرید نبشی، صرف نظر از ظاهر آن، باید به کاربرد آن هم دقت کنیم در غیر این صورت ممکن است که با هزینه زیاد، نبشی نامناسبی بخرید. فرض کنید می خواهید ستونی را به فونداسیون خانه اضافه کنید. پس از این که ستون را در جای خودش قرار دادید، باید اقداماتی انجام بدهید تا ستون کج نشود. شکل خاص نبشی به ما این اجازه را می دهد که اتصالی بین زمین و ستون ایجاد کنیم. در حالت کلی، این پروفیل فولادی به ما اجازه اتصال دو چیز عمود بر هم را می دهد. مثلا ستون و زمین یا خرپا و اسکله ساختمان یا اتصالات ستون های برق و … البته برای هر کاری، نبشی مخصوصی ساخته می شود. مثلا از نبشی با روکش آلومینیومی به خاطر وزن سبک و نارسانایی در ساخت دکل های برق استفاده می شود یا نبشی گالوانیزه که روکش روی دارد، به دلیل رفتار های شیمیایی، فولاد زیر روکش روی، زنگ نمی زند و روی خورده می شود. این نبشی بیشتر در صنایع ساختمان استفاده می شود.

عوامل تاثیرگذار بر قیمت روز نبشی

طبق گفته های قبلی، روش تهیه نبشی، یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت روز آن است. البته تفاوت فولاد ها هم تاثیر بسیاری در قیمت دارد. مثلا نبشی دریایی، به دلیل داشتن ویژگی هایی نظیر واکنش پذیری بسیار کم که حاصل نوع مشخصی فولاد و روکش است، قیمت بالاتری نسبت به نبشی های ساختمان دارد. اگر مواد اولیه به هر قیمتی گران شوند؛ مثلا به دلیل کاهش ارزش پول کشور، قیمت روز نبشی ها نیز به همان نسبت افزایش پیدا می کند. همچنین هزینه های ابزار و تجهیزات، بر این قیمت تاثیرگذاراند.

اگر قصد خرید نبشی دارید بهتر است بدانید که خرید این محصول یک کار تخصصی و حرفه ای است، پس بهتر است قبل از اقدام به خریداری حتما از مشاوره رایگان و تخصصی مجموعه و فروشگاه اینترنتی آهن مال بهره‌مند بشوید. برای کسب مشاوره کافیست با شماره تلفن این مجموعه تماس حاصل نمائید. همچنین شما می‌توانید از طریق این لینک به سالن مخصوص نبشی مجموعه و فروشگاه اینترنتی آهن مال وارد شده و ضمن مشاهده محصولات و قیمت بروز آن‌ها نسبت به مقایسه محصولات کارخانه‌های مختلف و خرید آن به سه صورت آنلاین، تلفنی و یا مراجعه حضوری اقدام نمائید.