ورق پانچ Perforated Sheet یکی از پرکابردترین ورق های فولادی موجود در بازار است که که حفره های زیادی روی سطح خود دارد. در واقع این ورق ها یا با کمک دستگاه های CNC و یا به صورت دستی، از پانچ ورق های فلزی معمولی در انواع گوناگونی با الگوها، اندازه ها و ضخامت های مختلف تولید می گردند. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا با ورق پانچ و روش ساخت آن آشناتر شویم و کاربردهای انواع این ورق را بررسی کنیم.
ورق پانچ چیست؟
همان طور که در ابتدا ذکر کردیم، ورق های پانچ در واقع نتیجه پانچ ورق های فلزی معمولی هستند که طی یک فرآیند شکل دهی با کمک پرس پانچ به آنها نیرو وارد می گردد و وارد قطعه می شوند و یک حفره (با برش قطعه) در آن می سازند. حفره مذکور به شکل های دایره ای، مربعی، لوزی و گاهی ستاره ای هستند اما نوع دایره ای مشبک آن پرکاربردتر است. ورق پانچ با توجه کاربردی که مدنظر مشتری است دارای دو زاویه ۶۰ و ۹۰ درجه است.
از آن جایی که امکان سوراخ کردن تقریبا هر نوع ماده ای وجود دارد، می توان ورق پانچ را در جنس هایی مانند فولاد نورد سرد، فولاد ضدزنگ، آلومینیوم و … مشاهده کرد اما در بین همه آنها فولاد کربنی یکی از محبوب ترین ها به شمار می آید. این سوراخ ها می توانند بزرگ یا کوچک باشند و جالب است بدانید که همین خصوصیت سبب استفاده از این ورق ها در دکوراسیون شده.
تا به اینجا دریافتیم که ورق پانچ را با استفاده از دستگاهی که حفره هایی ایجاد می کند، تولید می گردد و این حفرات می توانند به شکل متقاطع برای افزایش تعداد سوراخ ها و یا سطرهای مستقیم ایجاد بشوند. بدیهی است که هر چه تعداد و یا اندازه حفره ها بیشتر باشد، به همان اندازه میزان ضایعات و هزینه نهایی نیز بالا می رود. جهت دریافت قیمت ورق استیل صنعتی و قیمت روز ورق سیاه از تیم فروش آهن مال بخواهید.
یکی از نکاتی که خوب است بدانید این است که معمولا محیط ورق پانچ مرزی دارد که فاقد حفره است و همین موضوع موجب افزایش استحکام این ورق می شود اما باید به این نکته توجه داشته باشید که فاصله بین حفره های ورق باید از ضخامت آن بیشتر باشد تا ورق موردنظر از استحکام موردنیاز برخوردار باشد.
جالب است بدانید که استفاده از ورق پانچ به صنعت معدن یعنی حدود ۱۵۰ سال پیش بر می گردد. کارگران معادن در آن زمان ورق های فلزی را به صورت دستی با میخ سوراخ می کردند و ورق پانچ مشبک می ساختند که نام این کار را پرفورمینگ گذاشته بودند اما این فرآیند با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی دستخوش تغییراتی شد و پرفورمینگ با دستگاه رواج یافت.
دستگاه های تولیدی ورق پانچ شامل ۳ دستگاه پرس پانچ و دستگاه CNC که پیش تر به آنها اشاره کردیم و دستگاه لیزر می شوند. اما مزایایی که پانچ نسبت به لیزر دارد در موارد زیر خلاصه می شوند:
- کیفیت بالای سوراخ ها و برش ها
- ضایعات کم
- ایجاد چند قطعه در یک ورق
- سرعت بالای فرم دهی و برش قطعه
- امکان ایجاد حکاکی و برش به صورت همزمان روی یک قطعه
- دقت بالا در طرح ها
حال که به طور کامل با روش ساخت ورق پانچ آشنا شدیم، بهتر است در ادامه به معرفی انواع این نوع ورق بپردازیم.
انواع ورق پانچ
ورق پانچ دارای انواع مختلفی است و رایج ترین آنها عبارتند از:
- ورق پانچ گالوانیزه: این ورق یکی از ورقه های فولادی است که به خاطر انجام فرآیند گالوانیزاسیون با دیگر ورق ها تفاوت دارد. این فرایند که به روی اندود کردن نیز معروف است، موجب مقاومت این ورق در برابر هر گونه خوردگی و زنگ زدگی می شود. شایان ذکر است که ضخامت ساخت ورق پانچ گالوانیزه ۰.۲ الی ۸ میلی متر می باشد.
- ورق پانچ فولادی: ورقی مانند پانچ سیاه که با نورد گرم ساخته می شود و در برابر دما و ضربه مقاومت بیشتری دارد. در صورتی که ورقی مانند پانچ فولادی که با روش نورد سرد تولید می گردد، دارای خواصی مثل مقاومت در برابر رطوبت و فرسایش است.
- ورق پانچ آجدار: این نوع ورق همان طور که از نامش پیداست دارای آج ها و برآمدگی هایی و در سطح خود است و قابلیت خاصی برای ایجاد اصطکاک دارد. ورق پانچ آجدار کاربردهایی از جمله راه سازی، ساخت ماشین آلات و دستگاه های صنعتی و … دارد.
- ورق پانچ استیل: ورق استیل که با نام فولاد کم کربن هم شناخته می شود، دارای مشخصاتی مانند مقاومت مقابل خوردگی است و در صنایعی مثل صنایع دارویی و غذایی، آب رسانی، پتروشیمی، نیروگاه های تولید برق و … مورد استفاده می باشد.
- ورق پانچ رنگی: از این بابت که این ورق پانچ با پوشش دهی رنگ الکترواستاتیک ساخته می شود، می توان گفت که رنگ های گوناگونی دارد. ورق های پانچ رنگی را بر پایه ورق گالوانیزه می سازند اما علاوه بر پوشش روی (zn)، روی آن را با یک لایه رنگ الکترواستاتیک هم می پوشانند.
- ورق پانچ سیاه: تولید ورق های پانچ سیاه از طریق فرآیند نورد گرم صورت می پذیرد و در ضخامت های متنوعی از ۲ الی ۲۰۰ میلی متر تولید می شوند.
- ورق پانچ روغنی: این ورق ها با فرآیند نورد سرد تولید می گردند و برخلاف ورق سیاه، ظاهر آنها براق و صیقلی است. کاربرد ورق های پانچ روغنی در زیباسازی محصولاتی که از فولاد ساخته شده اند، مشاهده می شود. ضخامت آنها نیز از ۰.۵ الی ۱.۵ میلی متر متغیر است.
در انتهای این مقاله قصد داریم تا برخی از کاربردهای انواع ورق پانچ را برشماریم.
کاربردهای انواع ورق پانچ
ورق های پانچ دارای کاربردهای زیادی هستند که یکی از آنها را تا به اینجا نام بردیم که استفاده هنری و معماری آن است به طوری که برای ساخت انواع پارتیشن، سایه بان و سقف، بدنه آسانسور و همچنین اجرای نمای سازه های معماری از این ورق ها استفاده می کنند. البته در شهرسازی و عمران هم می توان ورق پانچ را هنگام تولید مبلمان، دیواره ایستگاه های اتوبوس، سطل زباله، دکل های مخابراتی و … مشاهده کرد.
در صنایعی همچون خودروسازی نیز از ورق های پانچ برای ساخت ماشین آلات کشاورزی و راه سازی، شبکه های خنک کننده و تهویه، قطعات انواع خودروهای سنگین و سبک، انواع فیلترهای روغن و هوا، گریل های رادیاتور، موتور تهویه ماشین آلات سنگین و بسیاری موارد دیگر بهره می برند.
یکی دیگر از صنایعی که می توان کاربرد ورق پانچ را در آن مشاهده کرد، صنایع شیمیایی و تولید انرژی هستند. بدین صورت که برای تولید سانتریفیوژها، فیلترهای مختلف، سبد دستگاه های خشک کن، صفحه های شستشوی زغال سنگ، خالص کننده های گاز و … بسیار کاربرد دارند.
این ورق ها در صنایع غذایی نیز دارای اهمیت بالایی هستند و کاربردهایی از جمله تولید ماشین های دانه بندی مواد غذایی، ماشین های خشک کن میوه و سبزیجات، صفحات بو دادن دانه قهوه، محفظه کندوهای زنبور، صنعت پرورش انواع آبزیان و … دارند.
برای حسن ختام کاربردهای ورق پانچ را به صورت خلاصه در این بخش جمع آوری کرده ایم:
- ساخت قطعات لوازم خانگی
- حفاظ هواکش موتورخانه ها
- ایستگاه تاکسی و اتوبوس
- حفاظ نیروگاه برق
- صنایع دکوراسیون
- ساخت بدنه آسانسور
- دکل های مخابراتی
- صنایع غذایی
- درب وروردی منازل و پارکینگ
- ساخت انواع فیلتر
- صنعت خودرو سازی برای ساخت قطعات
