انجمن مهندسان مکانیک آمریکا (American Society of Mechanical Engineers) که به اختصار ASME نامیده می شود، از جمله موسسات حرفه ای بوده که با بیش از ۱۲۰ هزار عضو شامل مهندسان و اساتید حوزه های مختلف از سراسر جهان در زیر شاخه های مهندسی مکانیک گرد هم آمده اند.
آشنایی با استاندارد ASME
انجمن مهندسان مکانیک آمریکا با بهره گیری از علم، مهارت و تجربه خود به توسعه و اشتراک دانش مهندسی می پردازند. این موسسه در دهه ۸۰ میلادی تاسیس گردید و یکی از قدیمی ترین و معروف ترین انجمن های مهندسی به شمار می رود. انجمن مهندسان مکانیک آمریکا (ASME) از پیشرو ترین و محبوب ترین موسسات در زمنیه تولید و تدوین استانداردهای مهندسی مکانیک است.
استانداردهای این موسسه موضوعات مختلفی از جمله تکنولوژی تجهیزات تحت فشار، تاسیسات هسته ای، پایپینگ و لوله کشی، آسانسور ها و پله برقی ها، طراحی مهندسی، نصب تجهیزات و تست های عملکردی را پوشش می دهد. زیر بخش های استاندارد ASME به بیش از ۶۰۰ مورد می رسد.
از مهم ترین کمیته های آن می توان به بخش پایپینگ و مخازن تحت فشار اشاره کرد. وجود این انجمن باعث پیشرفت و ارتقاء دانش مهندسی شده و ضوابط مورد نیاز در طراحی، ساخت، و نگهداری تجهیزات را بیان می کند. این موسسه با کمک آزمایشگاه های تحقیقاتی گسترده، ژورنال های مهندسی، کنفرانس ها و سایر توانمندی ها به پیشرفت دانش مهندسی مکانیک کمک می کند.
به طور کلی، انجمن مهندسان مکانیک آمریکا (ASME) استانداردهایی را برای موارد زیر تدوین می کند:
- کمپرسورها، جرثقیل ها و بالابرها
- نقشه ها و اصطلاحات آسانسور، پله برقی
- اتصال دهنده ها
- اندازه گیری جریان
- کامیون های صنعتی
- کنترل محیط زیست
- لوله کشی
- مخازن تحت فشار
- پمپ ها
- مخازن ذخیره سازی
- توربین ها
تاریخچه استاندارد ASME
از بنیان گذاران این استاندارد می توان به هنری آر. وورتینگتون، الکساندر لیمن هولی و جان ادسون سوئیت، به همراه سایر صنعتگران برجسته و مبتکران فنی اشاره کرد. این استاندارد برای اولین بار در سال۱۸۸۰ و در شهر نیویورک تبیین شد. با توجه به تحولات آن زمان و بحث انقلاب صنعتی، نیاز مهندسان به استانداردهایی همچون استاندارد ASME حس می شد.
به عنوان مثال در اوایل قرن ۲۰ که مشخص گردید عنصر اورانیوم ۲۳۵ می تواند باعث آزاد سازی مقدار زیادی انرژی شود، برخی از کشورها به بهره گیری از انرژی هسته ای برای تولید برق تمایل نشان دادند؛ اما از طرفی با توجه به گستردگی پروژه و حساسیت بالای آن، وجود یک منبع و قوانین مورد اعتماد برای انجام این پروژه احساس می شد.
به همین منظور مهندسان در زمینه انرژی هسته ای قوانینی را برای طراحی و ساخت تجهیزات مورد نظر اعلام کردند. از طرف دیگر از آنجا که در این صنعت به طور گسترده از مخازنی به نام مخازن تحت فشار استفاده می شود، مباحثی نیز در ارتباط با طراحی و ساخت مخازن تحت فشار و همچنینی مبدل های حرارتی نیز بیان گردید، که به دلیل گستردگی این حوزه نیز در ادامه به عنوان بخشی مجزا در استانداد ASME اعلام شد.
در سال ۱۹۶۳ چاپ اول استاندارد ASME BPVC منتشر شد. بخش III این استاندارد نیز بیان کننده ضوابط مربوط به کشتی های هسته ای است. با گذشت زمان بر اعضای این انجمن در حوزه های مختلف افزوده شده، و با توجه به پیشرفت تکنولوژی از این استاندارد در بسیاری از صنایع به صورت گسترده استفاده می شود.
تکامل قوانین این استاندارد علاوه بر اعضای انجمن، بر مقالات و کنفرانس های معتبر نیز تکیه داشته و با گذشت زمان به منظور بهبود این قوانین تغییراتی اعمال شده است. بنابراین لازم است که طراحان، پیمانکاران، و ناظران با نسخه به روز این استاندارد آشنایی داشته و در پروژه های خود از آن استفاده کنند. در ادامه مطالب لینک دانلود استاندارد ASME قرار داده شده است.
قسمت های مختلف استاندارد ASME
همانطور که در بخش قبل بیان شد استاندارد ASME BPVC به عنوان اولین استاندارد منتشر شده توسط موسسه ASME بوده، که امروزه بزرگترین بخش این استاندارد را تشکیل میدهد. این بخش علاوه بر بیان مطالبی پیرامون طراحی، ساخت، نصب، مراقبت، و بازرسی از مخازن تحت فشار و دیگ های بخار به بررسی روش های جوشکاری، لحیم کاری و آزمون های غیر مخرب و همچنین تایید صلاحیت های مورد نیاز می پردازد.
قسمت های مختلف این استاندارد را می توان به ۱۲ بخش اصلی (به اصلاح سکشن) تقسیم کرد. معمولا این بخش ها را با حروف یونانی شماره گذاری می کنند که عبارت است از:
- ASME Section I (Rules for Construction of Power Boilers) : ساخت بویلرهای نیروگاهی
- ASME Section II (Materials) : مشخصات مواد که به چهار قسمت (پارت) تقسیم می شود:
- Part A : متریال فلزی آهنی
- Part B : متریال فلزی غیر آهنی
- Part C : متریال جوشکاری
- Part D : سایر متریال ها
- ASME Section III (Rules for Construction of Nuclear Facility Components) : ساخت نیروگاه های اتمی
- ASME Section IV (Nondestructive Examination) : بویلرهای حرارتی
- ASME Section V (Nondestructive Examination) : تست های غیر مخرب (NDT)
- ASME Section VI (Rules for the Care and Operating of Heating Boilers) : مراقبت و نگهداری از بویلرهای حرارتی
- ASME Section VII (Guidelines for the Care of the Power Boilers) : مراقبت و نگهداری از بویلرهای نیروگاهی
- ASME Section VIII (Rules for Construction of Pressure Vessels) : مخازن تحت فشار
- ASME Section IX (Welding, Brazing, and Fusing Qualifications) : جوشکاری، لحیم کاری، بازرسی جوش، و تایید صلاحیت جوشکاران
- ASME Section X (X-Fiber-Reinforced Plastic Pressure Vessels) : مخازن تحت فشار کامپوزیتی
- ASME Section XI (XI- Rules for Inservice Inspection of Nuclear Power Plant Component) : قواعد بازرسی فنی در نیروگاه اتمی
- ASME Section XII (Rules for Construction and Continued Service of Transport Tanks) : مقررات ساخت و بهره برداری از مخازن قابل حمل
علاوه بر موارد ذکر شده، در حوزه پایپینگ پالایشگاهی (Process piping) نیز دارای کمیته هایی است. از جمله معروف ترین آن ها که دارای کاربر فراوانی است، می توان به استاندارد ASME B31.3 در خصوص نحوه پایپینگ اشاره کرد. همچنین استاندارد سری B16 نیز مکمل استاندارد قبل بوده، چرا که در خصوص انواع اتصالات پایپینگ، شیرها، و سایر موارد اشاره دارد. به طور کلی می توان کمیته های جانبی استاندارد ASME را به صورت زیر معرفی کرد:
ASME B16 : استاندارد ابعادی برای انواع اتصالات، فیتینگ ها، فلنج ها، گسکت ها، و سایر اقلام مربوط به پایپینگ
ASME B30 : تجهیزات بالابر و جرثقیل
ASME B31 :لوله کشی فرایندی و نیروگاهی (Process and power piping)
ASME A17 : آسانسور و پله برقی
ASME BPE : تجهیزات زیست فناوری
مزایای استفاده از استاندارد ASME
صنایع و تجهیزاتی که نیاز به جوشکاری در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی دارند، بیشترین استفاده را از این استاندارد دارند. قوانینی که توسط این استاندارد تدوین شده باعث اطمینان از کیفیت ساخت تجهیزات و همچنین ایمنی تجهیزات و اپراتورهای آن ها می شود. از طرفی پیروی از استاندارد باعث ایجاد نظم بین بخش های مختلف در فرایند ساخت تجهیزات خواهد شد. از همین رو بسیاری از موسسات و شرکت های پیمانکاری برای انجام پروژه های خود نیاز دارند تا با این استاندارد آشنایی لازم را داشته باشند.
بنابراین می توان مزایای استفاده از استاندارد ASME را در موارد زیر خلاصه کرد:
- امکان طراحی و ساخت پروژه های بزرگ به شکلی دقیق و قابل اطمینان
- افزایش اطمینان نسبت به تجهیزات ساخته شده
- دریافت گواهی عملکرد و بیمه های بین المللی
کاربرد و دانلود استاندارد ASME
همانطور که در بخش اول بیان شد، استاندارد ASME از جمله قدیمی ترین و پرکاربرد ترین استانداردها در صنایع مختلف خصوصا صنعت نفت، گاز، و پتروشیمی بوده که بیش از ۶۰۰ کد در زمینه های مختلف تولید کرده است. این استاندارد در بسیاری از کشورهای دنیا مورد استفاده قرار گرفته و به زبان های متعددی نیز ترجمه شده است. برای دانلود استاندارد ASME می توانید از اینجا اقدام کنید.
در نهایت، از جمله کاربردهای این استاندارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اتصالات یا Fitting
- لوله کشی خانگی یا Plumbing
- لوله کشی صنعتی یا Piping
- خطوط لوله انتقال یا Pipe line
- تجهیزات نیروگاهی همچون بویلر و مبدل های حرارتی
- و سایر مواردی همچون آسانسورها
جمع بندی
استاندارد ASME از جمله استانداردهای پرکاربرد و قدیمی بوده که آغاز آن به دهه ۸۰ میلادی و نیروگاه های هسته ای باز می گردد. این استاندارد مرجعی مناسب برای طراحان، سازندگان، و ناظران پروژه های مختلف خصوصا نفت، گاز، و پتروشیمی بوده تا بتوانند پروژه خود را به بهترین نحو ممکن انجام دهند.
این استاندارد به ۱۲ بخش اصلی و تعدادی کمیته مرتبط نیز تقسیم می شود. عمده استفاده این استانداردرا میتوان در بخش مخازن، بویلر ها، و امور مربوط به پایپینگ دانست. مجموعه آهن مال در وب سایت خود این امکان را برای طراحان و مهندسان فراهم آورده تا بتوانند این استاندارد را دانلود کرده و در پروژه خود مورد استفاده قرار دهند.
همچنین می توانید برای دریافت قیمت به روز انواع محصولات فلزی مورد استفاده در صنایع مختلفی همچون نفت، گاز، پتروشیمی و صنعت ساختمان با کارشناسان آهن مال توسط شماره تلفن ۷۹۶۷۳-۰۲۱ در ارتباط باشید. مجموعه آهن مال همواره آماده پاسخگویی و ارائه مشاوره های فنی به مشتریان عزیز خواهد بود.
